Bijna iedereen ervaart in meer of mindere mate wel eens stress. Maar wat gebeurt er dan eigenlijk, en is dat alleen maar slecht?
Op zich is stress heel functioneel. Het zorgt ervoor dat je focus hebt en dat je prestaties kunt leveren die onder normale omstandigheden misschien lastiger zijn. Dat was in de oertijd bijzonder nuttig toen mensen stress hadden van hele concrete dreiging, bijvoorbeeld een confrontatie met een roofdier.
Je hebt vast weleens gehoord van de fight or flight respons. Op het moment dat je wordt geconfronteerd met gevaar maakt je lichaam adrenaline aan. Adrenaline zorgt er in de eerste plaats voor dat ons hart sneller gaat kloppen. Bloed wordt daardoor sneller rondgepompt in ons lichaam met als gevolg dat de bloeddruk (tijdelijk) wordt verhoogd. Dit is erg nuttig, omdat er dan meer zuurstof en energie (glucose) naar de spieren wordt vervoerd waardoor we in staat zijn krachtiger en sneller te handelen. Adrenaline regelt ook dat onze hersenen effectiever werken. Je denkvermogen verbetert zodat je je beter kunt concentreren en je meer alert bent. Je kan je voorstellen dat dit heel goed van pas komt als je je in een gevaarlijke situatie bevindt.
Tegenwoordig worden we in het dagelijks leven aan allerlei zaken blootgesteld die niet per se levensbedreigend zijn maar waar we fysiek wel op reageren alsof er gevaar dreigt; het stresssysteem gaat in werking. In de praktijk betekent het dat we adrenaline aanmaken door een telefoontje van een boze klant, een file waardoor we te laat komen, een moeilijke opdracht met een deadline en allerlei andere ‘normale’ dagelijkse omstandigheden. De stressreactie helpt je om je deadline te halen – je bent immers meer gefocust en soms tot ongekende prestaties in staat doordat je druk ervaart.
Het probleem in ons dagelijks leven is dat er bijna continu prikkels zijn die we als ‘bedreigend’ ervaren. Dat wil zeggen dat ze de fysieke stressreactie opwekken. Daardoor lopen we het risico om bijna continu in een staat van ‘vechten of vluchten’ te verkeren. En dat is een situatie waarbij stress gezondheidsrisico’s gaat opleveren. Steeds maar een verhoogde hartslag en bloeddruk en verhoogde alertheid, dat is niet vol te houden. Je raakt uitgeput en opgebrand.
Aan die prikkels kunnen we niet zoveel veranderen. Je kan wel invloed uitoefenen op hoe je ermee omgaat. Het is belangrijk om bewust te zorgen voor rustmomenten. Slaap voldoende, maar neem ook gedurende de dag af en toe even pauze. Een wandeling in de natuur is een heel goede manier om even los te komen van alle prikkels. Probeer ook eens wat ontspanningsoefeningen of mindfulness.
Catalogustip: cursus mindfulness.
